Stary cmentarz w Krościenku nad Dunajcem

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stary cmentarz
w Krościenku nad Dunajcem
Ilustracja
Ogólny współczesny widok cmentarza (2012)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Krościenko nad Dunajcem

Adres

ulica Jagiellońska

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,12

Liczba pochówków

4800

Data otwarcia

1788

Data ostatniego pochówku

1897

Położenie na mapie gminy Krościenko nad Dunajcem
Mapa konturowa gminy Krościenko nad Dunajcem, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Stary cmentarzw Krościenku nad Dunajcem”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Stary cmentarzw Krościenku nad Dunajcem”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Stary cmentarzw Krościenku nad Dunajcem”
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego
Mapa konturowa powiatu nowotarskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Stary cmentarzw Krościenku nad Dunajcem”
Ziemia49°26′30,4″N 20°25′35,7″E/49,441778 20,426583

Stary cmentarz w Krościenku nad Dunajcem – drugi w Krościenku nad Dunajcem i jeden z najstarszych tzw. cmentarzy pozamiejskich w Polsce, czynny w latach 1788–1897. Cmentarz znajduje się między zabudowaniami ul. Jagiellońskiej, w pobliżu ul. Jagiellońskiej 18, prowadzi doń wąska uliczka.

Obelisk na grobie Hieronima i Anny Dziewolskich
Trzy krzyże na cmentarzu
Jeden z nielicznych ocalałych nagrobków na cmentarzu: i jednocześnie nagrobek jednej z ostatnich osób tu pochowanych

Historia[edytuj | edytuj kod]

Najstarszym cmentarzem w Krościenku nad Dunajcem był cmentarz przykościelny, wokół kościoła parafialnego Wszystkich Świętych. W 1788 roku zbiegły się dwa wydarzenia, w wyniku których powstał nowy cmentarz: w tym roku wybuchł pożar kościoła i w czasie jego gaszenia spowodowano duże zniszczenia cmentarza wokółkościelnego. Jednocześnie władze austriackie wydały zarządzenie higieniczne nakazujące utworzenie cmentarza poza granicami miasteczka[1].

Pierwszy pochówek miał tu miejsce już w 1788 roku. Jedną z ostatnich pochowanych tu osób była Agnieszka z Jankowskich Kozłecka (w 1896 roku), której pomnik zachował się do dzisiaj. Na cmentarzu tym spoczywa około 4800 mieszkańców Krościenka grzebanych tu do połowy 1897 roku, kiedy otworzono nowy cmentarz komunalny przy ulicy świętej Kingi.

Pod koniec lat 80. XX wieku proboszcz tutejszej parafii ks. Bronisław Krzan próbował ratować ulegający degradacji cmentarz, czyniąc z niego miejsce pamięci. Z jego inicjatywy powstały tu 3 krzyże upamiętniające ofiary kampanii wrześniowej 1939 roku oraz zbrodni katyńskiej[2].

Stan dzisiejszy i ważniejsze obiekty[edytuj | edytuj kod]

Obecnie cmentarz bardziej przypomina łąkę z kilkoma drzewami i pomnikami niż cmentarz. Jest to spowodowane tym, że w czasach, gdy cmentarz był czynny, groby były jedynie ziemnymi kopczykami, na których zatykano krzyż. Groby te po pewnym czasie zanikały, stając się niewielkimi nierównościami trawiastej łąki. Na terenie cmentarza znajduje się jednak kilka obiektów:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Krzysztof Koper: Z dziejów Krościenka nad Dunajcem. Nowy Targ: Zakład Poligraficzny „MK” s.c., 2006, s. 57. ISBN 83-60306-10-9.
  2. a b Krzysztof Koper: Mały przewodnik historyczny po Krościenku nad Dunajcem – 660 lat lokacji miasta (1348–2008). Nowy Targ: Zakład Poligraficzny „MK” s.c., 2008, s. 19–20. ISBN 978-83-60306-31-4.